Gezondheidsrisico’s van een woning of kantoor bij een hoogspanningsmast

Al vele tientallen jaren bestaan er vermoedens dat het wonen (of werken) dicht bij een hoogspanningsmast gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Dit begint echter recentelijk pas wetenschappelijke grondslag te krijgen. Daarnaast geld het ook voor slechts bepaalde ziektebeelden en voor zeer dichte afstanden tot deze hoogspanningslijnen. Desondanks is het wel belangrijk dit mee te nemen in een mogelijke afweging tot wonen of werken onder een hoogspanningslijn.

Hoogspanningslijnen en Alzheimer

Het onderzoek van Huss bij een onderzoek binnen de bevolking van Zwitserland constateerde dat in de groep mensen die langere tijd woonde in de buurt van een hoogspanningslijn, er meer mensen zijn overleden aan de ziekte van Alzheimer dan in de groep die verder van die lijn woonde.

Wetenschappelijk voldoende betrouwbaar vond Huss alleen de toename dichtbij de hoogspanningslijnen (afstand tussen woning en hoogspanningslijn kleiner dan 50 m) voor de mensen die 10 jaar of langer of dezelfde plek woonden. In de groep die 15 jaar of langer op dezelfde plek woonde vond zij een aanwijzing voor een verdubbeling van het aantal mensen dat aan Alzheimer was overleden. In de groep van 10 jaar of langer was dit lager (factor 1,78)

Uiteindelijke conclusie is dat het wetenschappelijk niet aangetoond kan worden, maar de resultaten geven wel aan dat er een mogelijk verband is. Dit geld echter wel alleen voor korte afstanden tot de hoogspanningslijn (minder dan 50m). Andere zenuwziektes waren ook meegenomen in het onderzoek, maar daar werd geen verband mee gevonden.

Hoogspanningslijnen en kinder-leukemie

In 2000 onderzochten twee groepen wetenschappers (Ahlbom et al. en Greenland et al.) onafhankelijk van elkaar de data van eerder uitgevoerde onderzoeken, een zogenoemd gepooled onderzoek. Zij hebben vervolgens de onderzoeken van goede kwaliteit die voldoende vergelijkbaar waren in een gepoolde analyse betrokken. Beide groepen wetenschappers vonden bij blootstelling boven de 0,4 microtesla aanwijzingen voor een hoger risico op het krijgen van kinderleukemie. Deze twee gepoolde analyses vormen de basis voor het standpunt van organisaties zoals de Gezondheidsraad en de WHO.

Hoewel de aanwijzingen ook bij dit onderzoek sterk causaal lijken te zijn is het belangrijk om te vermelden dat het ook hier niet officieel is aangetoond dat dit verband bestaat.

Sterkte elektromagnetisch veld

Bij een afstand van minder dan 50m, met een sterkte op de grond van 0,4 micro Tesla, worden de mogelijke effecten bij de meeste onderzoeken pas bepalend. Door gebruik van bijvoorbeeld nieuwe Wintrack-masten, waarbij de kabels dichter op elkaar zijn geplaatst, komt het veld nooit boven de 0,4 microtesla naast de masten, door een smaller elektromagnetisch veld dan bij traditionele masten.

Is wonen of werken in de buurt van een hoogspanningslijn verstandig?:

Sommige artikelen trekken stellen zich wat stelliger op dan andere artikelen welke een wetenschappelijk bewezen verband nodig achten. Daarnaast gaat het bij bijna alle onderzoeken over het wonen in de buurt van een hoogspanningsmast, wat al meteen een beduidend langere blootstelling aan elektromagnetische straling geeft dan bijvoorbeeld het geval is voor een kantoorpand.
De conclusie waar veel onderzoeken toch echter wel sterk naar wijzen (ook de gene die niet wetenschappelijk zijn bewezen meegerekend) is wel dat er een straling van 0,4 microtesla, ofwel een afstand van 50 meter of minder tot een (standaard) hoogspanningslijn, wel verband zou kunnen hebben met een aantal ziektebeelden zoals alzheimer en leukemie (bij kinderen).